در دنیای فوتبال حرفهای که هر سال و گاه هر ماه یک انتقال پرسر و صدا روی میدهد، تفکیک ارقام از یکدیگر و معرفی گرانترین و پردرآمدترینها کار سختی است.
درست است که ارقامی برای رجوع به آن و نتیجهگیری از روی آن و تشخیص پولدارترینها وجود دارد، اما نکته اینجاست که بیشتر باشگاههای اروپایی برای گریز از پرداخت مالیاتهای کلان درآمدهای خود، ارقامی دروغین را به ادارات اقتصادی و سازمانهای ذیربط اعلام و از بیان چارچوبهای صحیح مالی فعالیتهای خود ابا دارند و از هر کلکی برای نپرداختن دیون خود به ادارات دولتی بهره میگیرند؛ بنابر این قسمت عمدهای از ارقامی که به عنوان منابع درآمد فوتبالیستهای حرفهای اعلام شده و میشود و بخش قابل توجهی از مبلغ قراردادهای آنان صوری است و با حقیقت منافات دارد و بین آنچه فوتبالیستهای معروف میگیرند با آنچه در متن قراردادشان هست، تفاوتها زیاد است.
علاوه بر این متن حقیقی بیشتر قراردادهای تبلیغاتی آنان نیز افشا و اعلام نمیشود و این نیز همان روش موسوم به فرار مالیاتی به قصد عدم پرداخت مالیات بر درآمد کلانشان است.
با این حال هنوز میتوان پردرآمدترین و ثروتمندترین مربیان و بازیکنان فوتبال جهان را با ضریبهای اندک خطا در تابستان 2009 به این شکل پیدا و توصیف کرد.
مربیان
خوزه مورینیو : سالی 13 میلیون یورو
آقای خاص پرتغالیها 5 سال پس از زمان شروع به کار ناتمام مانده و پر سر و صدایش در چلسی و در حالی که دومین فصل حضور خود را در سن سیرو شروع میکند، کارنامه درخشانی را پشتوانه خود دارد که پرداخت این ارقام کلان را به وی منطقی جلوه میدهد.
او همراه با جووانی تراپاتونی ایتالیایی که 24 سال از مورینیو مسنتر است تنها مربی تاریخ است که توانسته در 3 لیگ از 8 لیگ A (درجه اول) اروپا با تیمهای تحت هدایتش (پورتو، چلسی و اینتر) قهرمان شود و در حالی که بیشتر از 5/8 سال سرمربی نبوده و ابتدای کارش در این ورزش صرفا یک مترجم و سپس 5/2 سال کمک مربی بود، صاحب 13 جام عمده قهرمانی شده است.
رکوردی که حتی الکس فرگوسن سرمربی دیرپای منچستریونایتد نداشته است. اینتر اعلام کرده در دومین فصل حضور مربی بشدت جاهطلب پرتغالی در این تیم 13 میلیون یورو به او میدهد که یک میلیون بیشتر از دریافتی او در فصل قبل از آن است.
با این اوصاف عدد 13 برای آقای خاص نه فقط نحس نیست که نشانه خوشبختی است. با وجود این، رقم فوق پولی است که مورینیو به عنوان حقوقش از ماسیموموراتی، مالک ثروتمند نراتزوری میگیرد و منابع درآمد جنبی وی در آن لحاظ نشده است.
مورینیو به خاطر کاریزما و شخصیت متفاوتی که دارد مورد توجه ویژه شرکتهای تبلیغاتی و برخی تاجران است، هر چند او از استفاده نام و نشانش بر اجناسی مثل شامپو و شکلات ابا دارد، اما چند شرکت بزرگ ارتباطاتی و رسانهای و تولیدکنندگان کالا از نام وی به عنوان چاشنیشناسایی متاع خود سود میجویند.
با این که هیچکس نمیداند مرد بشدت مغرور پرتغالی بابت این فعالیتها چقدر میگیرد، اما رقم مربوط نباید کمتر از سالی 6 تا 7 میلیون یورو باشد.
لوئیس فیلیپه اسکولاری :سالی 11 میلیون یورو
او که لقب فیل بزرگ را یدک میکشد چه موقعی که در چلسی یعنی باشگاه سابق مورینیو مستقر شد چه حالا که سرمربی بنیادکار ازبکستان است، درآمد کلانی داشته و فقط مورینیو از او فراتر میرود.
دریافتی اسکولاری در استمفورد بریج سالی 11 میلیون یورو اعلام شده بود، اما حکومت او در آنجا به 8 ماه هم نکشید و به سبب ناکامی در اداره آبیهای لندن جایش را به گاس هیدینک هلندی داد. درآمد سالانه او در تاشکند هم 11 میلیون یورو قید شده است، ولی فقط نتایج این تیم در مراحل باقیمانده جام قهرمانان باشگاههای آسیاست که مشخص میکند او در تیم ریوالدو ماندنی است یا مثل هموطنش زیکو بسرعت بار سفر میبندد و به باشگاههای بزرگ برمیگردد.
مرد 61 سالهای که آخرین قهرمانی برزیل در جامهای جهانی فوتبال (2002) محصول طراحیهای او بود و پیشینه فتح جام قهرمانی باشگاههای آمریکای جنوبی را نیز توسط تیم باشگاهی پالمیراس دارد. برخلاف مورینیو و کریستیانو رونالدو، ستارههای خوش اقبال پرتغالی قوه و کشش لازم برای عقد قراردادهای تبلیغاتی را ندارد، بنابر این فقط درآمد خالصش از فوتبال او را در اینجا نشانده است.
کارلو آنچلوتی: سالی 9 میلیون یورو
این هم از خوش اقبالی این مربینامدار ایتالیایی است که به رغم 2 فصل بدون جام و مقام ماندن در سن سیرو و فتح فقط یک اسکودتو برای میلان طی 8 سال سرمربیگری در آن تیم، نه فقط به تیم پایینتری ارجاع نشده بلکه به لندن رفته و چلسی را تحویل گرفته و تضمین حقوقی 9 میلیون یورویی به او داده شده است.
کارلتو 49 ساله با این پشتوانه در چلسی مربیگری میکند که مربیان ایتالیایی سابق این تیم (جان لوکا ویالی و کلودیو رانیری) آنقدرها بد عمل نکردهاند و به واقع اولی چند جام شامل جام حذفی انگلیس و جام برندگان جام باشگاههای اروپا را برای یاران جانتری کسب کرد.
آنچلوتی به رغم نتایج بدی که پیوسته در کالچو میگرفت، در میلان مورد اعتماد و احترام بود، اما درآمد قابل توجه او در لندن فقط در صورتی محفوظ میماند که عطش سیریناپذیر رومن ابراموویچ مالک میلیاردر و روسی چلسی در فتح جامها و بویژه جام قهرمانان باشگاههای اروپا را پاسخگو باشد.
مربی سابق یوونتوس و پارما در دوران میلانیاش جام باشگاههای جهان را هم صید کرد و فقط تکرار فتوحاتی از آن دست است که او را در لندن ماندنی میکند. ابراموویچ مردی است که حتی طاقت خوزه مورینیو مربی فوقالعاده موفق چلسی را نیز نیاورد و در حالی با وی قطع رابطه کاری کرد که او در 3 فصل 5 جام عمده برای چلسی به ارمغان آورده بود و خیلیها تکرار آن دوران را برای چلسی و به تبع آن کارلتو غیرممکن میدانند.
الکس فرگوسن: سالی 8 میلیون یورو
این هم از کم لطفیهایی است که به سرمربی بسیار دیرپای منچستریونایتد صورت پذیرفته است. نه تنها قرارداد این اسکاتلندی با شیاطین سرخ چرخشی و صرفا یکساله است و هر ساله براساس وقایع فصل پیش تمدید میشود و پول آن نیز از قبل توسط مالکان آمریکایی یونایتد (خاندان گلیزر) تنظیم شده است، بلکه به این نکته توجهی نشده که او به عنوان فردی که جامهای بسیار بیشتری از آنچلوتی و اسکولاری فتح کرده است نباید از آنها کمتر بگیرد.
او در 68 سالگی نیز ساعت 30/7 صبح هر روز در اولدترافورد حاضر و مشغول رتق و فتق کارهاست. او شور و شوقی را دارد که مربیان 20سال جوانتر از وی نیز ندارند. کارنامه او مشتمل بر 11 بار قهرمانی در لیگ انگلیس و 2مرتبه فاتح جام قهرمانان باشگاههای اروپا چیزی است که میتواند سند بیرحمی و خست سران منچستر در قبال مربی سرسختشان به حساب آید و نشانگر قلت دستمزد وی باشد و اسباب تعجب شود.
فابیو کاپهلو : سالی 5/7 میلیون یورو
از وقتی این ایتالیایی 63 ساله به اردوی ملی انگلیس آمد، تیم ملی این کشور از این رو به آن رو شده و هر 7 بازیش در مرحله انتخابی جام جهانی 2010 را برده است.
مربی سابق میلان، رم و یوونتوس (که رئال مادرید به رغم قهرمان شدن در لالیگا در 2 نوبت با هدایت وی، او را کنار گذاشت) اصول کاری منحصربهفردی دارد و یکی از آنها نزدیک نشدن به بازیکنان تیم و قرار دادن یک حائل همیشگی احترام بین خودش و شاگردانش است.
او از این طریق توانسته است تیمی در انگلیس بسازد که شاید حرفهایترین ترکیب در دوران فعالیت های طولانی مدت انگلیس در سطح فوتبال ملی ظرف دهه اخیر باشد.
اگر دن فابیو بتواند از مخمصه دور نهایی جامجهانی هم سرفراز بیرون بیاید، سران، فوتبال انگلیس حقوقی بیسابقه را به وی خواهند داد و او را به فهرست بسیار کم شمار مربیان بالای 10میلیون یورو در سطح جهان پیوند خواهند زد.
شاید این مسالهای باشد که در اصل و اصولی هیچکس با آن مخالفت نداشته باشد، زیرا حتی مخالفان دن فابیو، استادی چشمگیر او را در دنیای فوتبال پنهان نگه نمیدارند و انکارکننده چنان چیزی نیستند.
بازیکنان
کریستیانو رونالدو : سالی 13 میلیون یورو
بازیکن پرهنری که بتازگی از منچستریونایتد به رئال مادرید انتقال یافت، آنجا سالی 13 میلیون یورو درآمد خواهد داشت. از این میزان 9 میلیون یورو به طور مستقیم از طریق واحد حقوق و دستمزد در باشگاه رئال به رونالدو اهدا خواهد شد و مبلغ باقیمانده از طریق قراردادهای تبلیغاتی که وی تحت پوشش رئال با تولیدکنندگان کالاهای مختلف منعقد کرده است، به دست او خواهد رسید، با این که برخی آمار دیوید بکام را بوضوح بالاتر از کریس رونالدو قرار میدهد، اما چون حقوق پایه و میزان دریافتی وی در گالکسی آمریکا کمتر از دریافتی رونالدو در برنابئوست، ستاره پرتغالی را باید در جایی بالاتر قرار داد.
رونالدو که در سال 2003 از اسپورتینگ لیسبون به منچستر یونایتد آمد، در اولد ترافورد به آرامی به دستمزدی 5/7 میلیون یورویی در هر فصل رسیده بود، اما کوچ او به برنابئو وی را صاحب ارقام نجومی اخیر کرده است.
رونالدو که با انتقال 130 میلیون دلاریش رکورد قبلی نقل و انتقالها (65 میلیون دلار برای زینالدین زیدان فرانسوی در سال 2001) را خرد کرد و عنوان گرانترین فوتبالیست تمامی دورانها را به خود اختصاص داد، مرد برتر سال (2008) فوتبال جهان است و سهم او در پیروزیهای دوگانه فصل پیش شیاطین سرخ در لیگ برتر انگلیس و جام باشگاههای اروپا چشمگیر بود و امسال نیز با آنها 3 جام برد، اما کار او در مادرید سختتر خواهد بود زیرا باید مانع سلطه مجدد بارسلونا برعرصههای داخلی و خارجی باشد.
زلاتان ابراهیموویچ : سالی 12 میلیون یورو
این حقوق و مزایایی است که نراتزوری به مهاجم بلندبالا و سوئدی خود میپردازد. حرکات زلاتان پیوسته باعث حیرت خودی و غریبه میشود. گاهی ضربات پای وی برتوپ با چنان قدرت و زوایایی زده میشود که انگار او مجری یک حرکت کاراته بوده و زمانی هم طوری شوت میزند که انگار قصد ایجاد انفجار در اردوی رقیب را دارد.
سیستم او هر چه باشد باید اعتراف کرد گلهای حساس و پرشمارش در ثبت 2قهرمانی از 4 قهرمانی متوالی اخیر اینتر در سریA سهم زیادی داشته است و او در فصل اخیر کالچو با 25 گل زده آقای گل شد. با این که این تیم سرشار از مهرههای معروف و بینالمللی است اما هیچکس به اندازه ایبرا در میدانهای مهم گرههای کار آبی و سیاههای شهر میلان را نگشوده است.
ابراهیموویچ که پیش از آمدن به جمع مردان روبرتو مانچینی و سپس خوزه مورینیو در یوونتوس و قبل از آن در آژاکس توپ میزد، در این چند سال پیشرفت فنی فوقالعادهای داشته به طوری که از یک بازیکن قدرتی خشک تبدیل به بازیگری شده است که قوه حمل توپ را دارد و میتواند برای یارانش فرصت ایجاد کند و بازی او اینک غیرقابل چشمپوشی است.
زلاتان از حاشیههای چند سال پیش هم دوری گزیده و حالا بیش از پیش متمرکز بر هدف است.
دیوید بکام :سالی 11 میلیون یورو
تخمین دقیق درباره فعالیتهای تجاری بکام براستی دشوار است، زیرا هم او و هم شرکای مالیاش در آمریکا، جایی که وی برای تیم گالکسی شهر لسآنجلس به میدان میآید، ناقض یکدیگر است.
با این حال بیشتر برگههای حقوقی موجود در گالکسی به دستمزدی برابر با 11 میلیون یورو برای وی دلالت دارند.
ستاره اسبق منچستریونایتد یک سری قراردادهای تجاری کلان نیز با شرکتهای مالی تبلیغاتی در آمریکا دارد که براساس آن در تیزرهای مختلف برای آنان بازی و به نفع کالاهای تولیدی آنها تبلیغ میکند و به همین سبب است که مبلغ کلی قرارداد 5 ساله وی با گالکسی 250 میلیون دلار اعلام شده است.
با این حال اصرار بکام برای همراهی تیم میلان در ایام تعطیلات لیگ آمریکا (اوایل آبان تا اواخر اسفند) باعث نارضایتی استخدامکنندگان آمریکایی او شده است و احتمال لغو قرارداد وی میرود. هافبک راست تکنیکی پیشین رئال مادرید در زمینه پولسازی بیرقیب است و فقط آدمهایی مثل شکیل اونیل، لبرون جیمز و کوبی برایانت در بسکتبال، رافایل نادال و روژه فدرر در تنیس و تایگر وودز در گلف با او در این خصوص برابری میکنند.
حقوق پایه و دستمزد مستقیم او در گالکسی و میلان کمتر از چیزی است که به کریس رونالدو در رئال تعلق میگیرد.
لیونل مسی :سالی 10 میلیون یورو
بارسلونا همیشه از اعلام آمار رسمی و دقیق درآمد این ستاره تکنیکی و کوچولوی آرژانتینی سرباز زدهاند، اما برخی منابع از 10 میلیون یورو در هر سال برای او یاد میکنند و یک تا 2 میلیون یورو نیز پاداش قهرمانیهای احتمالی او با پیراهن بارسا است؛ چیزی که فصل پیش با قهرمان شدن تیم کاتالونیایی در 3 جام بزرگ داخلی و خارجی شامل حال وی شد.
مسی 23ِساله با دلبستگی فراوانش به آبی و اناری پوشان، در عمل راه انتقال خود را به هر باشگاه دیگری بسته و از این طریق درآمدی بیشتر را برای خود غیرممکن کرده وگرنه میزان اشتیاقی که برای خرید او وجود داشته کمتر از شوقی نبوده که برای جذب کریستیانو رونالدو به چشم خورده است.
هرگونه انتقال مسی به باشگاهی بجز باشگاه کنونی وی میتواند بسیاری از معادلات مالی فعلی جهان فوتبال را تغییر دهد و ارقام و روال تازهای را حاکم کند.
کاکا :سالی 5/9 میلیون یورو
دومین بازیکن گران تاریخ (92 میلیون دلار) که بتازگی از میلان به رئال مادرید رفته و همبازی کریستیانو رونالدو شده، بازیکنی آرام و بدون حاشیه و یک مسیحی معتقد است؛ بازیکنی که همیشه از مذهب و خانواده خود به عنوان تکیهگاههای اصلی در زندگیاش یاد کرده است.
در 27 سالگی، او آمیزهای عالی از تجربه و نشاط است و میتواند با استارتهایش هر رقیبی را ساقط کند و قهرمانی امسال تیم ملی برزیل در جام کنفدراسیونها سندی روشن و تازه در این خصوص است و اگر بازی تکنیکی و مشارکت عالی کاکا در شکلگیری نمایش سلهسائو نبود، این قهرمانی حاصل نمیآمد. کاکا بازیکنی است که در برنابئو هم در مرکز توجه خواهد بود و زوج او و رونالدو باید نیازهای فنی پرشمار کهکشانیها را تامین کند.
زوجی که بیتردید گرانترین زوج تاریخ فوتبال جهان است و بتازگی کریم بنزمای فرانسوی هم با بهای 35میلیون یورو ضمیمه آن شده است. هر چه باشد دنیای فوتبال مدتهاست در درجه اول با سلاح پول حرکت میکند و سرمایه در آن حرف اول را می زند.